przeczytać Afrykę,  recenzje

Przeczytać Afrykę: Sudan Południowy. „They Poured Fire on Us From the Sky” – historia Zagubionych Chłopców

Kim są Zagubieni Chłopcy

Zagubieni Chłopcy z Sudanu to termin określający grupę około 20 000 chłopców z plemion Nuerów i Dinków, którzy zostali wysiedleni i/lub osieroceni podczas II wojny domowej w Sudanie w latach 1987 – 2005. Mali uchodźcy w morderczych warunkach przemierzali pieszo tysiące kilometrów, szukając azylu. Organizowali się w grupy, by łatwiej im było chronić się przed dzikimi zwierzętami, skwarem i głodem – ale tylko części z nich udało się przeżyć. Ci, którzy przetrwali to piekło, schronili się w obozach dla uchodźców, głównie w Etiopii, gdzie pracownicy i wolontariusze zaczęli nazywać ich Zagubionymi Chłopcami – prawdopodobnie nawiązując do Piotrusia Pana. Benjamin, Benson i Alepho to trójka z nich. W książce They Poured Fire on Us From the Sky opowiadają swoją historię.

Chłopaki i zeszyty

Książka powstała w wyniku pewnego spotkania. W roku 2001 amerykańska dziennikarka Judy A. Bernstein została poproszona o oprowadzenie trzech sudańskich uchodźców po swoim rodzinnym San Diego. Tym sposobem Benjamin, Benson i Alepho – wówczas już młodzi mężczyźni – pojawili się w życiu dziennikarki. I natychmiast ją oczarowali i jednocześnie zszokowali historiami swojego życia: „Sączę herbatę, poruszona i nie dowierzam, że ci młodzi bohaterowie, którzy przeszli tak wiele, siedzą ze mną przy stoliku (tłum. D.C.)”.

źródło obrazka: anniewaugh.wordpress.com

Dziennikarka, pokazując chłopakom miasto, zabiera ich między innymi do hipermarketu, gdzie ma miejsce następująca scena: „Dwa rzędy półek pełne zeszytów, notatników i papierowych teczek ekscytują ich bardziej niż wszystko, co do tej pory zobaczyliśmy. Skupiają się na szkolnych zeszytach i jestem pod ogromnym wrażeniem tego, że ze wszystkich rzeczy, które w tym sklepie obejrzeliśmy i których dotknęliśmy, te zwykłe, tanie zeszyty najbardziej pochłaniają ich uwagę.

– Chcielibyście po jednym?

W ich oczach pojawia się błysk.

– Do czego będziecie ich używać?

– Będziemy opisywać, co widzimy – odpowiada Alepho.

– Lubicie pisać?

– Tak. Pisałem opowiadania, kiedy byłem w Afryce.

– Mam nadzieję, że napiszecie opowiadania o tym, czego tu doświadczycie.

– Zrobimy to – odpowiada Benson. – I o Afryce też” (tłum. D.C.).

I jak powiedzieli, tak zrobili. Judy spotykała się z chłopakami regularnie przez kolejne miesiące, a oni wręczali jej kartki z napisanymi przez siebie historie. Z których z czasem powstała ta książka.

Atak i ucieczka

Kiedy nastąpił atak na ich wioskę w Południowym Sudanie, Benson miał zaledwie pięć lat. Benjamin – siedem. W chaosie krzyków, wystrzałów i ognia obaj malcy uciekli z wioski prosto w ciemną noc. Jakiś czas później, w wyniku kolejnego ataku, Alepho zrobił to samo. W przeplatających się ze sobą historiach opowiadają wszystko, co pamiętają z tułaczki po Afryce, z dni i nocy spędzanych na żmudnym pokonywaniu kolejnych kilometrów, a w końcu – z życia w obozach dla uchodźców. Samo to, że chłopcom udało się odnaleźć nawzajem w chaosie tułaczki, zakrawało na cud. A to, że udało im się przeżyć, by opowiedzieć o swoich doświadczeniach – na kolejny.

Wojna z perspektywy dzieci

They Poured Fire on Us From The Sky to poruszająca opowieść o wojennej rzeczywistości przedstawiona z perspektywy dzieci. Opowieść o dzieciństwie uwikłanym w niezrozumiałą wojnę dorosłych, o desperackiej chęci przetrwania i nadziei w beznadziejnej sytuacji – mimo wszystko. Choć chłopcy spisują swoje historie już jako dorośli ludzie, zachowują dziecięcą perspektywę, dzięki której wojna i wygnanie stają się jeszcze bardziej przerażające.

Wojna domowa w Sudanie nie jest wydarzeniem powszechnie znanym. Międzynarodowe media jakoś nigdy nie poświęcały jej wiele uwagi, dlatego każda – szczególnie tak osobista – relacja wydaje mi się być dokumentem niezwykle cennym i wartym uwagi.

Benjamin Ajak, Alephonsion Deng, Benson Deng, Judy A. Bernstein

They Poured Fire on Us from the Sky: The True Story of Three Lost Boys from Sudan

Wydawnictwo Public Affairs 2015

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *